Wereldstotterdag

Vandaag, 22 oktober, is sinds 1998 de dag waarop de wereld extra stilstaat bij stotteren. Ook bij Taalreis staan we op deze bijzondere dag graag even stil bij stotteren. Dat doen we onder andere met deze blog, waarin we jullie meer vertellen over stotteren.

Wist je dat?

• In Nederland stotteren ongeveer 170.000 mensen; wereldwijd zijn dit er zo’n 70 miljoen.
• Stotteren is een stoornis in de vloeiendheid van spreken.
• Er bestaan drie verschillende soorten kernstotters:
1) Herhalingen (sa,sa,sa,sap)
2) Verlengingen verlengingen (sssap)
3) Blokkades (s………..sap)

Grote kans dat je deze kernstotters net zelf, hardop of in je hoofd, hebt uitgeprobeerd. Stel je nu eens voor dat je in iedere zin stottert, hoe voel je je daar dan bij? En dan zijn deze kernstotters vaak nog maar het ‘topje van de ijsberg’.

Het onzichtbare deel van stotteren, ofwel secundair stottergedrag, ontstaat als een reactie op een kernstotter. Mensen die stotteren ontwikkelen vaak negatieve gevoelens en gedragingen omdat ze liever niet zouden stotteren. Door deze negatieve gedachten vaak te herhalen, ontwikkelt zich het idee dat men slecht spreekt. Stotteraars zijn ondanks de hoge inspanning die het kost, vaak enorm inventief om het stotteren te verbloemen.

Dit verbloemen doet een stotteraar door vecht- en/of vluchtgedrag te vertonen.

Wat is dat; vecht- of vluchtgedrag?
Vluchtgedrag: Veel stotteraars zijn ware taaltovenaars. Ze verzinnen zo snel andere woorden dat jij het niet eens in de gaten hebt. En wat denk je dat er gebeurt als iemand besluit niets meer te zeggen? Stotteren kan een enorme belemmering zijn voor het sociale leven van een stotteraar.
Vechtgedrag: Vechtgedrag uit zich in het uitpersen van lucht of het bewegen van ledematen. Wat denk je dat de gevolgen zijn als iemand veel bewegingen met de ledematen maakt? Dat valt op bij de geprekspartner, dus gaat een stotteraar proberen om niet meer te bewegen tijdens het spreken en ontstaat een vicieuze cirkel waarin bijkomende gedragingen van de stotteraar steeds meer tot uiting komen.

Waarom stotteren sommige mensen wel en anderen niet?
Stotteren is een erfelijke aandoening. Buiten dat, is er geen duidelijke oorzaak van stotteren bekend. Wel is er bekend dat er verschillende zaken van invloed zijn op het stotteren, zoals spannende situaties, ervaringen, het karakter en de omgeving.

Vaak krijgen wij de vraag: kan stotteren overgaan?
Ja, dat kan. Van de 5% van de bevolking waarbij stotteren in de kinderleeftijd voorkomt, ontwikkelt het stotteren zich bij 1% tot een min of meer blijvende stoornis. Als ouder, maar ook als logopedist is het daarom vooral het eerste (half) jaar belangrijk om het stotteren goed in de gaten te houden, te monitoren. De ernst van het stotteren zegt aanvankelijk niet zoveel over de kans op spontaan herstel. Factoren als geslacht, erfelijkheid en karakter zijn hier belangrijkere indicatoren. Bij zeer jonge kinderen, zo rond de leeftijd van 2 jaar, is de kans op spontaan herstel het grootst.
Wanneer stotteren een jaar of langer aanwezig is, is de kans op ‘gevestigd stotteren’ zeer waarschijnlijk. Zeker wanneer dit stotteren op een latere leeftijd, zo na de leeftijd van 6 jaar, is ontstaan.
Behandeling van stotteren kan een tijdelijk of blijvend effect hebben, afhankelijk van vele factoren. Terugval komt bij (ernstig) stotteren veel voor, omdat iedere nieuwe situatie weer een uitlokkende of verergerende factor kan zijn. Wel blijkt dat eerder gevolgde therapieën in een latere levensfase weer goed van pas kunnen komen als dezelfde of een andere behandelmethode weer wordt opgepakt.
Voor adviezen en het behandelen van stotteren kun je terecht bij de logopedist. Er zijn ook logopedisten die zich hebben gespecialiseerd in stotteren; stottertherapeuten.

Sinds 2014 is er een landelijke richtlijn beschikbaar voor de diagnostiek en behandeling van ontwikkelingsstotteren, dat is stotteren dat niet voortkomt uit bijvoorbeeld een ongeluk. Alle logopedisten van Taalreis werken volgens deze richtlijn. Dit doen wij om de logopedische zorg voor kinderen en volwassenen die stotteren zo effectief mogelijk te verzorgen.

Wat kan jij doen om te helpen?
– Hoe voel jij je als je niet de kans krijgt op uit te praten? Je krijg het gevoel dat je op moet schieten en wordt zenuwachtig of gespannen. Geef een stotteraar de tijd om zijn zinnen af te maken.
– Probeer niet weg te kijken en toon interesse, geef een stotteraar het gevoel dat je luistert en de tijd hebt.
– Het is vaak goed bedoeld maar probeer een stotteraar geen tips te geven zoals ‘rustig aan’ of ‘haal even adem’. Hiermee benadruk je het stotteren en kun je een stotteraar juist onzeker maken.
– Probeer rust te creëren in een gesprek door pauzes in te lassen en je spreektempo te verlagen.
– Een stotteraar in de klas? Maak het stotteren bespreekbaar zodat klasgenoten weten wat stotteren is en het accepteren.

Tip! Neem eens een kijkje op de website van de Nederlandse Federatie Stotteren www.stotteren.nl , daar vind je nog veel meer informatie en adviezen.

Ken of ben jij iemand die stottert? Wat doe jij om hem of haar te helpen en wat zijn jouw ervaringen met stotteren?

Laat het ons weten in een reactie of mail voor vragen aan onze logopedisten naar info@detaalreis.nl.