Meertaligheid
Kinderen met een meertalige achtergrond vormen een bijzondere doelgroep binnen de logopedie. Vroeger werd gedacht dat het aanbieden van meerdere talen aan een kind, schadelijk zou zijn voor de taalontwikkeling. Wetenschappelijk onderzoek heeft echter aangetoond dat meertaligheid juist een voordeel kan zijn mits het aanbod in beiden talen goed is (o.a. Julien & Blumenthal 2004). Meertalige kinderen zouden bijvoorbeeld een beter werkgeheugen hebben. De moedertaal van het gezin is de taal die de cultuur representeert. Het is belangrijk dat ouders met hun kinderen kunnen communiceren in de taal die zij het beste beheersen. Daarnaast kunnen emoties het makkelijkst worden verwoord in de moedertaal.
Goed taalaanbod
Kinderen leren taal het beste, wanneer het taalaanbod dat zij krijgen goed is. Een goed taalaanbod betekent dat de taal in voldoende mate wordt aangeboden. Bij Taalreis gebruiken we de regel dat een kind minimaal 1 jaar taalaanbod in het Nederlands moet hebben gehad. Daarnaast is ook de kwaliteit van het taalaanbod van belang. Denk hierbij aan het toepassen van de grammaticale regels van de taal.
“Een goede basis in de eerste taal is van groot belang voor het aanleren van het Nederlands als tweede taal.”
Wanneer logopedie bij Taalreis?
Ouders en leerkracht kunnen de logopedist van Taalreis altijd om adviezen vragen, wanneer zij zich zorgen maken over de taalontwikkeling. Echter, niet ieder meertalig kind dat moeite heeft met het leren van de Nederlandse taal komt in aanmerking voor logopedische behandeling.
Vanuit de zorgverzekeraars in Nederland is bepaald dat kinderen met taalproblemen alleen in aanmerking komen voor behandeling als de diagnose ‘taalontwikkelingsstoornis’ is gesteld. Deze diagnose krijg je niet zomaar. Bij meertalige kinderen moet de logopedist onderscheid maken tussen een taalachterstand en taalontwikkelingsstoornis.
Taalachterstand: Doordat een kind onvoldoende goed taalaanbod vanuit de omgeving heeft gehad, heeft het geen eerlijke kans gehad om de taal zelf te verwerven. Er is dan sprake van een blootstellingsachterstand. De logopedist kan ouders en leerkrachten adviezen geven om de taalontwikkeling in beide talen te stimuleren. Bijvoorbeeld door thuis voor te gaan lezen.
Taalontwikkelingsstoornis: Ondanks dat het kind voldoende goed taalaanbod vanuit de omgeving heeft gehad, is de taal niet voldoende ontwikkeld. Een taalontwikkelingsstoornis heeft een kind altijd in beide talen. De rol van de ouders bij het aantonen van de achterstand in de eigen taal is van belang. Ook kan de logopedist ervoor kiezen onderzoek naar de eigen taal te (laten) doen bij het audiologisch centrum of met behulp van een tolk.
Wat doet de logopedist?
De logopedist nodigt ouders uit voor een intakegesprek. Tijdens dit gesprek wordt de anamnese meertaligheid afgenomen. Wanneer hieruit blijkt dat er vermoedelijk in beide talen een taalprobleem is, zal de logopedist de taalontwikkeling gaan onderzoeken. Na het uitgebreide taalonderzoek zal de logopedist besluiten of er een indicatie is voor behandeling.
Signaleren en diagnosticeren van taalontwikkelingsstoornissen bij meertalige kinderen
Op 1 december 2016 presenteerde onze collega Yvonne van Essen haar afstudeeronderzoek op het SCEM congres Taalontwikkeling: stoornis of achterstand? Yvonne deed onderzoek naar het signaleren en diagnosticeren van taalontwikkelingsstoornissen bij meertalige kinderen. Tijdens het onderzoek heeft zij ontdekt dat een afwijkende taalontwikkeling later wordt gesignaleerd bij meertalige dan bij eentalige kinderen. Het moment waarop een taalontwikkelingsstoornis wordt gediagnosticeerd bij eentalige en meertalige kinderen verschilt niet significant. Het hele onderzoek lezen? Dat kan HIER. Een samenvatting van het onderzoek vindt u op deze presentatieposter.
Om leerkrachten te helpen bij het signaleren van spraak-/taalproblemen bij meertalige kinderen hebben we een poster ontwikkeld. Mail ons om de poster te ontvangen of download hem.
